Իրան
Իրան կամ պաշտոնապես Իրանի Իսլամական Հանրապետություն , երկիր է, որը գտնվում է Հարավարևմտյան Ասիայում։ Հարավում այն շրջապատված է Պարսից և Օմանի ծոցով, իսկ հյուսիսում՝ Կասպից ծովով։ Նրա մայրաքաղաքը Թեհրանն է։ Նրա պաշտոնական լեզուն պարսկերենն է։ Երկրի պաշտոնական կրոնը իսլամն է, իսկ պաշտոնական աղանդը՝ Իսնաաշերիե շիիզմը։
Իրանը տարածաշրջանային տերություն է և ունի կարևոր դիրք միջազգային էներգետիկ անվտանգության և համաշխարհային տնտեսության մեջ՝ շնորհիվ իր հսկայական նավթի և բնական գազի պաշարների:
2022 թվականի տվյալներով՝ Իրանը, որն ունի մոտավորապես 86 միլիոն բնակչություն, աշխարհում զբաղեցնում է 17-րդ տեղը։ Թեև պարսիկները կազմում են նրա բնակչության կեսից ավելին էթնիկ առումով, կան ադրբեջանցիներ և քրդեր որպես փոքրամասնություններ, և շատ քիչ թվով բելուջներ, թուրքմեններ և արաբներ:
Հովհաննես Թումանյան
Հովհաննես Թադևոսի Թումանյան , հայ բանաստեղծ, արձակագիր, գրական, ազգային և հասարակական գործիչ։ Գրել է բանաստեղծություններ, պոեմներ, քառյակներ, բալլադներ, պատմվածքներ ու հեքիաթներ, ակնարկներ, քննադատական ու հրապարակախոսական հոդվածներ , կատարել է թարգմանություններ, մշակել է «Սասնա ծռեր» դյուցազնավեպի «Սասունցի Դավիթ» ճյուղը։ Համարվում է ամենայն հայոց մեծ բանաստեղծ ։
Հովհաննես Թումանյանը ծնվել է 1869 թվականի փետրվարի 19-ին Լոռվա Դսեղ գյուղում ։ 1877-1879 թվականներին Թումանյանը սովորել է Դսեղի ծխական դպրոցում։ 1879-1883 թվականներին սովորել է Ջալալօղլու նորաբաց երկսեռ դպրոցում ։ 1883 թվականից բնակվել է Թիֆլիսում։ 1883-1887 թվականներին սովորել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցում, սակայն նյութական ծանր դրության պատճառով 1887 թվականին կիսատ թողնելով ուսումը` աշխատել է Թիֆլիսի հայ եկեղեցական դատարանում, այնուհետև Հայ Հրատարակչական միության գրասենյակում ։ 1893 թվականից աշխատակցել է «Աղբյուր», «Մուրճ», «Հասկեր», «Հորիզոն» գրական պարբերականներին։
1899 թվականին նրա նախաձեռնությամբ Թիֆլիսում ստեղծվել է «Վերնատուն» գրական խմբակը, որի անդամներն էին Հովհաննես Թումանյանը, Դերենիկ Դեմիրճյանը, Լևոն Շանթը, Ղազարոս Աղայանը, Ավետիք Իսահակյանը, Նիկոլ Աղբալյանը և ուրիշներ։ Որոշ ընդմիջումներով խմբակը գործել է մինչև 1908 թվականը ։
1912 թվականին Թումանյանն ընտրվել է նորաստեղծ Հայ գրողների կովկասյան ընկերության նախագահ, իսկ 1918 թվականին՝ Հայոց հայրենակցական միությունների միության (ՀՀՄՄ) նախագահ։ Առաջին համաշխարհային պատերազմում (1914-1918 թթ.) հայ ժողովրդի կրած վնասները հաշվելու և Փարիզի հաշտության խորհրդաժողովին (1919-1920) ներկայացնելու նպատակով ՀՀՄՄ-ն 1918 թվականին ստեղծել է Քննիչ հանձնաժողով՝ Թումանյանի գլխավորությամբ։ 1912-1921 թվականներին եղել է Հայ գրողների կովկասյան միության նախագահ։ Հայաստանի խորհրդայնացումից հետո նախագահել է Հայաստանի օգնության կոմիտեն (1921-1922)։
1921 թվականի աշնանը Թումանյանը մեկնել է Կոստանդնուպոլիս՝ հայ գաղթականների համար օգնություն գտնելու նպատակով։ Մի քանի ամիս մնալով այնտեղ` նա վերադառնում է հիվանդացած։ Մահացել է 1923 թվականին՝ Մոսկվայում։ Թումանյանի ստեղծագործությունների հիման վրա նկարահանվել են մի շարք ֆիլմեր, ինչպես նաև ստեղծվել են Անուշ (1912) և Ալմաստ (1930) օպերաները։
- This article was written by Stanley.
- The match cancel by the referee.
- F
- This film was made by a famous director.
- The missing child found by a detective.
- Houses are desing by architects.
- ff
- Jim’s bike stoles by someone last night.
- The window was broken by one of the students.
- The President’s car was driven by a chauffeur.
- The teenagers were rescued from the burning building by the firefighters.
- The workers were paid by Mr. Elliot.
- The door had been left open by someone.
Տնային աշխատանք
ա) Օրգանիզմի ի՞նչ ֆունկցիոնալ խանգարումներ կարող են առաջացնել արյան ձևավոր տարրերի։
Երկաթի, B12-ի և ֆոլաթթվի անբավարարություն։
բ) Ո՞րոնք են առաջին ախտանիշները։
?
գ) Որոնք են կանխարգելիչ միջոցները:
?
Մարս
Մարսը Արեգակնային համակարգի 4-րդ մոլորակն է։ Այն նաև երկնքի այն եզակի մոլորակներից է, որը կարելի է դիտել անզեն աչքով: Մարսը, ինչպես Արեգակնային համակարգի առաջին 3 մոլորակները, քարքարոտ մոլորակ է։ Մարսը մեր մոլորակին ամենամոտ կետում գտնվում է 56 միլիոն կիլոմետր, իսկ մեզնից ամենահեռավոր կետում՝ մոտ 400 միլիոն կիլոմետր:
Տեսականորեն մոլորակները կարող են առավել մոտենալ միմյանց, երբ Մարսը գտնվում է Արեգակին ամենամոտ (պերհելիում) կամ Արեգակից ամենահեռավորը (աֆելիոն): Այնուամենայնիվ, այս իրավիճակը երբեք չի եղել նախկինում գրանցված ամսաթվերում: Այս կետերում հաշվարկված հեռավորությունը մոտավորապես 54,6 միլիոն կիլոմետր է:
Կարծես թե հնարավոր չէ եզրակացություն անել, թե ով է հայտնաբերել Մարսը։ Քանի որ այս մոլորակը կարելի է դիտել անզեն աչքով, և գրանցված փաստաթղթերը հասնում են 4000 տարվա վաղեմության: Բայց առաջին մարդը, ով դիտեց Մարսը աստղադիտակով, Գալիլեո Գալիլեյն էր 1610 թվականին:
Թարգմանված է թուրքերենից հայերեն:
Կայք-https://evrimagaci.org/mars-nedir-mars-hakkinda-neler-biliyoruz-11012
ՇԱՇ ՂՈՆԱՂԸ
Մըն հետ մի մարթ քինում ա ուրան հինգերին տոն։ Օտում ա, խմում, ուրուգնադեմին վեր ա կենում վեր կամ ուրանց տոն: Մըկ էլա նշում, տեսնում երգինքը տրաքեց, թօռը նի կալավ:
— Բահո, էլ հունց եմ կըգալու քյամ տոն, — ասում ա էդ ղոնաղը։ Տընատերը տոնում ա էլ ճար չկա, ասում ա.
— Ա հինգեր, էս թօռավը եր չես կենալ ու քինան տոն, հունց անենք, գիշերը մնա մեր տանը. էլ վեր օրվա հինգերունք ենք:
Վերջը էս ղոնալը համաձայնվում ա: :
Տընատերը մըն էլ ուրան կընեկը զբաղվում են ուրանց կուրծերավը, մըն էլ նշում են, տեսնում՝ ղոնաղը կա վեչ։
Կիլա վախտան ենդան տեսան, ըհը, ղոնաղը լրիվ թրջած, ճյուր տառած նի մտավ: _
— Ա՛ մարթ, տոնդ շինվի, էս թօռավը ըշտեղ ես քյացավ։
— Քյացալ եմ տանը անալ, վեր թօռին դյարդա գիշերը մընալու եմ ծեր տանը։
Խենթ Հյուրը
Մի անքամ մի մարդ գնում է իր ընկերոչ տուն։ Ուտում է,խմում և իրիկնադեմին գնում է իր տուն։ Մէկ ել նկատում է, որ երկինքը պայթեց և անձրև եկավ։
-Բահո՛,ի՞նչ պես եմ տուն հասնելու,-մտածեծ հյուրը։ Հյուրընկալը տեսնելով եղանակը,ասում է․
-Այ՛ ընկեր,էս անձրևին ի՞նչպես տուն կը հասնես,մնա մեր տանը,ել որ օրվա ընկերներն ենք։
Վերջում հյուրը համաձայնում է։
Տանտերը և իր կինը զբաղվում են իրենց գործերով,մեկ ել նկատում,որ հյուրը չկա։
Մի աո ժամանակ հետո տեսան որ հյուրն ամբողջովին թռճված ներս մտավ։
-Այ մարդ,տունդ շինվի,ես անձրևին ու՞ր ես գնացել։
-Տուն եի գնացել,բայց անձրևի պատջառով,մնալու եմ ձեր տանը։
Տնային աշխատանք
426.
ա) x + 2 < x
x E դատարկ բազ․
բ) x – 5 > x
x E դատարկ բազ․
գ)4- 8x < -8x + 4
x E դատարկ բազ․
429.
ա) 2x + 3x – 1 > 4
5x > 5
x > 1
բ) x – 16 < 5 – 2x – x – 1
4x < 20
x < 5
գ) 2x – x -1 < 3
x < 4
դ) 2x – 3 – x – 1 > 1
0 < -5
430.
ա) x + 1 – 2x – 3 – 1 + 7x < x – 8 + 5x
0 < -5
x E դատարկ բազ․
բ) 3x – 11 – 5 + 9x + x – 1 > 1 – 4x – 12 – x
8x > 6
x > 3/4
Դասարանական աշխատանք
ա) = 3/a
բ) = 5/2b
գ) = 3-x/x-a
դ) = b + 5/a-b
ե) = 3k2 /bk + 2b2 /bk = 3k2 + 2b2 /bk
զ) = 3b – 2b + 2 / b – 1 = b + 2 / b – 130
է) = 6x +7/(x – 2)(x + 2)
ա ) 14-3 /10a +10 = 11/110 = 1/10
բ) (-1-1 / -1) – 1/ -1-1 = 2 – 1/2 + 1/2 = 2
Earthquake
An earthquake (also known as a quake, tremor or temblor) is the shaking of the surface of the Earth resulting from a sudden release of energy in the Earth’s lithosphere that creates seismic waves. Earthquakes can range in intensity, from those that are so weak that they cannot be felt, to those violent enough to propel objects and people into the air, damage critical infrastructure, and wreak destruction across entire cities. The seismic activity of an area is the frequency, type, and size of earthquakes experienced over a particular time. The seismicity at a particular location in the Earth is the average rate of seismic energy release per unit volume. The word tremor is also used for non-earthquake seismic rumbling.
At the Earth’s surface, earthquakes manifest themselves by shaking and displacing or disrupting the ground. When the epicenter of a large earthquake is located offshore, the seabed may be displaced sufficiently to cause a tsunami. Earthquakes can also trigger landslides.
In its most general sense, the word earthquake is used to describe any seismic event—whether natural or caused by humans—that generates seismic waves. Earthquakes are caused mostly by rupture of geological faults but also by other events such as volcanic activity, landslides, mine blasts, and nuclear tests. An earthquake’s point of initial rupture is called its hypocenter or focus. The epicenter is the point at ground level directly above the hypocenter.
Earthquake fault types
There are three main types of fault, all of which may cause an interplate earthquake: normal, reverse (thrust), and strike-slip. Normal and reverse faulting are examples of dip-slip, where the displacement along the fault is in the direction of dip and where movement on them involves a vertical component. Many earthquakes are caused by movement on faults that have components of both dip-slip and strike-slip; this is known as oblique slip. The topmost, brittle part of the Earth’s crust, and the cool slabs of the tectonic plates that are descending into the hot mantle, are the only parts of our planet that can store elastic energy and release it in fault ruptures. Rocks hotter than about 300 °C (572 °F) flow in response to stress; they do not rupture in earthquakes. The maximum observed lengths of ruptures and mapped faults (which may break in a single rupture) are approximately 1,000 km (620 mi). Examples are the earthquakes in Alaska (1957), Chile (1960), and Sumatra (2004), all in subduction zones. The longest earthquake ruptures on strike-slip faults, like the San Andreas Fault (1857, 1906), the North Anatolian Fault in Turkey (1939), and the Denali Fault in Alaska (2002), are about half to one third as long as the lengths along subducting plate margins, and those along normal faults are even shorter.
Source-https://en.wikipedia.org/wiki/Earthquake
Լիզա Սահակյան, 8-2 դասարան 